De Body Mass Index, is dat nu een waardevolle manier om gezondheid vast te stellen of toch niet? Daarover leg ik je in deze post graag wat meer uit.
De BMI staat ter discussie.
Misschien heb je ook wel meegekregen dat de BMI steeds meer ter discussie staat en dat is met een reden. Het is namelijk echt een compleet waardeloze manier om vast te stellen of iemand gezond is ja of nee. Er bestaat namelijk helemaal niet zoiets als een “gezond” gewicht of een “ongezond” gewicht. En gezondheid is niet te meten met een simpel cijfertje. En dat is wat de BMI is, een cijfer.
Om de BMI te berekenen neem je je gewicht in kilo’s en deze deel je door het kwadraat van je lichaamslengte in meters. Of te wel je lengte maal je lengte. Daar komt dan een getal uit tussen de grofweg 15 en 55 en aan de hand van dat getal val je in de categorie “ondergewicht”, “gezond” gewicht, “overgewicht”, “obesitas” of “morbide obesitas”. De BMI wordt al jaren gebruikt, zonder de validiteit ervan ter discussie te stellen. Want meet de BMI wel wat deze zegt te meten? Namelijk gezondheid. Nou nee dus. En daar zijn een aantal hele goede redenen voor.
De BMI is nooit bedoeld om individuele gezondheid te meten.
Ten eerste is de BMI helemaal nooit bedoeld om individuele gezondheid te meten. De BMI is oorspronkelijk bedoeld om statistieken over grote groepen mensen te berekenen, niet om te bepalen of een individu te zwaar of te licht is. Of dat dit gewicht een gezond gewicht zou betekenen of niet.
De queteletindex (dat is de officiële benaming van de BMI) is genoemd naar en bedacht door de europeaan meneer Adolphe Quetelet zo ergens in 1800. Hij was van oorsprong wiskundige en sterrenkundige, dus geen arts of gezondheidswetenschapper en hij interesseerde zich erg voor sociale statistiek. Hij ontwikkelde allerlei ideeën over de “gemiddelde mens” en deed daarvoor metingen bij dienstplichtigen. Dat waren uiteraard allemaal mannen in die tijd en meestal ook witte mannen in de leeftijd van 20-40 jaar. En daarmee komen we dus ook meteen op de 2e belangrijke reden.
De BMI houdt geen rekening met verschillen in gender, leeftijd en ras.
Hij is immers voortgekomen uit metingen onder witte mannen van circa 20 tot 40 jaar oud. Nou weet ik niet hoe het bij jou zit, maar ik ben geen witte man. En het is natuurlijk ook gewoon heel bijzonder dat daar geen rekening mee wordt gehouden als je bedenkt dat mannen en vrouwen een hele andere vetverdeling hebben, dat mensen met een Afrikaanse achtergrond echt een hele andere bouw hebben dan mensen met een Aziatische achtergrond en we naarmate we ouder worden echt fysiek veranderen in vetmassa, spieren en botopbouw. De BMI corrigeert alleen voor lengte. Al het andere wordt achterwege gelaten.
De BMI maakt geen onderscheid in spiermassa, vetmassa, botmassa en vocht.
De BMI maakt namelijk geen verschil in waar het gewicht dat je op die weegschaal ziet staan uit bestaat (spieren, vet, botten, vocht). Individuele verschillen in lichaamsbouw worden niet in de berekening meegenomen. Maar een bodybuilder bijvoorbeeld heeft over het algemeen veel spiermassa en zeer weinig vet, en toch zal de berekening van de verhouding van lengte en gewicht een hoog BMI geven. Terwijl er toch echt geen sprake is van overgewicht of te veel gewicht door een verhoogde vetmassa.
Gezondheid is complex.
Ten slotte is gezondheid heel complex en daardoor kan een simpele formule van lengte en gewicht, oftewel de BMI, nooit zoiets ingewikkelds als gezondheid meten. En dat was dus ook niet waar die voor bedoeld was! Maar we zijn hem daar wel voor gebruiken. Vooral omdat het voor verzekeringsmaatschappijen wel erg praktisch was, we als mensen nu eenmaal graag een makkelijke methode hebben om ingewikkelde zaken duidelijk te maken en zo’n cijfertje best handig is als afkapwaarde voor medische professionals als het gaat om het wel of niet toestaan van bepaalde operaties, medicatie of begeleiding.
Waarde hechten aan je BMI is dus echt niet nodig. Je BMI zegt niets over je gezondheid. Dus focus je vooral niet op dat cijfertje, dat is echt zonde van je tijd en energie. Focus je liever op je relatie met eten en je gezondheidsgedrag als je dat belangrijk vindt.
.
Ik ben Diana van Dijken – Voedingspsycholoog Expert in de Psychologie van Eetgedrag en het ontwikkelen van een gezonde relatie met eten en jezelf.
Volg je me al op Facebook en Instagram?
Deel met je vrienden!
