Gaat het bij jou overdag best prima met eten, maar gaat het dan ‘s avonds toch “mis”? Ga je dan snoepen? Grijp je dan naar de koekjes, chips of m&m’s terwijl je dat eigenlijk niet wilt? Dat zou te maken kunnen hebben met één van de volgende redenen.
- Je slaat je ontbijt over en staat daardoor al meteen met 1-0 achter. De rest van de dag heb je trek, maar je houdt je aan je eetplan en ‘s avonds lukt dat gewoon echt niet meer. Vooral snoepen is dan aantrekkelijk, of dat nu chips, koek of chocolade is. Als het maar veel en snel energie geeft.
- In plaats van een voedzaam tussendoortje op het moment dat je trek hebt, kies je voor een kop koffie, kopje thee of een glas water. Voor even geeft dat best een gevuld gevoel. Maar uiteindelijk heb je aan het einde van de dag waarschijnlijk toch minder gegeten dan waar je echt behoefte aan had. En hoogstwaarschijnlijk ook te weinig echt lekkere dingen.
- Je neemt een lichte lunch omdat je eigenlijk wat calorieën wilt besparen. En aangezien koolhydraten de vijand zijn (dat is overigens niet zo!), ga je dus voor een salade. Ook daardoor eet je minder dan waar je lichaam echt behoefte aan heeft en is de kans groot dat je ‘s avonds op de bank doorslaat in eten en vooral snoepen.
- Gedurende de dag eet je vooral dingen waarvan je vindt dat ze “goed” zijn of “gezond”. Maar niet per se die dingen die jij echt heel lekker vindt. Daardoor loop je genot mis en is de kans groot dat je ‘s avonds op de bank snakt naar koek, snoep of chips. Naar iets wat je wel echt lekker vindt.
- Je eet net even te vaak met afleiding. Ondertussen ben je nog aan het werk, check je je socials of zit je televisie te kijken. Je brein registreert op dat moment niet echt goed dat jij aan het eten bent en daardoor blijft de drang naar eten in stand. En gek genoeg pakken we dan in de avond zelden nog een dubbele boterham met kaas, komkommer en ei en gaan we voor snelle energie, gemak en genot. Hallo roze koek!
- Of misschien ga jij gewoon pas eten op het moment dat je echt honger hebt. Flinke Hollandse honger. Over het algemeen eten we dan sneller, zijn we dus ook sneller klaar en stiekem ook minder goed verzadigd. Ook dan blijven we zin houden in eten. Overdag kun je jezelf daar misschien nog wel overheen zetten, maar tegen de tijd dat het avond is, je wat vermoeider begint te worden en ook wel klaar bent met de dag, resulteert dat in snoepen.
Psychologische verklaringen voor snoepen.
Er zijn ook nog een aantal andere redenen voor het snoepen in de avond en die gaan een stuk dieper. Waar het bij deze verklaringen op neer komt is dat jij jezelf gaat belonen, troosten en compenseren omdat je overdag simpelweg te weinig tijd hebt gehad voor jezelf, je over je grenzen heen bent/hebt laten gaan, je geen voldoening hebt gehaald uit je dag, gewoon hartstikke moe bent, je geen ruimte hebt gemaakt voor je eigen emoties of het de hele dag al zo “goed” hebt gedaan. Je hebt niet geluisterd naar je werkelijke behoeftes en dat resulteert bijzonder vaak in eten uit beloning, troosten en compensatie.
Te weinig tijd voor jezelf.
Veel vrouwen hebben weinig tijd voor zichzelf en proberen dat in de avond “goed te maken”. Eten en “lekkers” in het bijzonder, gebruiken ze dan bijvoorbeeld om dat gebrek aan tijd voor zichzelf te compenseren. Maar geen enkele hoeveelheid chocola of chips kan dat gebrek daadwerkelijk compenseren. En het levert ook echt niet hetzelfde gevoel of dezelfde beleving op als een half uurtje lezen, een uurtje de stad in of in alle rust buiten kunnen zitten. Toch is dat wel wat we proberen voor elkaar te krijgen met dat lekkers, datzelfde gevoel ervaren. En voor even werkt het ook best prima natuurlijk. Als je iets eet wat je lekker vindt, maak je dopamine aan, voel je je even wat beter en heb je bereikt wat je zocht; een fijn gevoel. Alleen dat gevoel blijft niet. En het is ook een veel oppervlakkiger gevoel, dan iets doen wat je echt leuk vindt. Iets doen voor jezelf. Bijkomen. Uitrusten. Even niet bezig zijn met iets of iemand anders. En juist omdat het niet echt werkt, kun je het gevoel hebben dat je meer lekkers nodig hebt. Meer snoep. Meer koek. Maar “meer” is niet de oplossing en is niet wat je nodig hebt. Je hebt tijd voor jezelf nodig, dus hoe ga je die vrijmaken?
Over je grenzen gaan of heen laten gaan.
Ook wanneer je over je grenzen heen bent gegaan, fysiek, mentaal of emotioneel, ligt snoepen of overeten in de avond op de loer. Ons systeem vraagt dan om een soort van compensatie, beloning of troost en dat uit koek of snoep halen (of waar jij maar blij van wordt) is heel aantrekkelijk. En vooral ook makkelijker dan aan jezelf toegeven dat je weer over je grenzen bent heen gegaan en dat je dat zou moeten of willen veranderen. Wanneer iemand anders over onze grenzen gaat, op welke manier dan ook, is eten net zo goed een fijne manier om dat te compenseren. Het is toch even een soort van pleister op de wond. Maar eigenlijk moeten we iets met die wond. Want waarom gaan we steeds weer over onze eigen grenzen heen? Of waarom laten we die ander eroverheen gaan?
Geen voldoening.
Snoepen doordat je te weinig voldoening haalt uit je dag, heeft voornamelijk te maken met een gebrek aan diepe mentale voldoening, wat je probeert goed te maken met oppervlakkig genot uit lekkers. Wederom begrijpelijk, maar het levert je zo weinig op. Want hoeveel chokotoffs je ook eet, dat compenseert niet dat je je baan stom vindt, je het saai vindt op je “mama-dag” of dat je relatie niet goed zit. En als je weinig voldoening haalt uit je dagen is dat een duidelijk teken aan de wand, daar mag je wat mee doen. Want waar zou je wel echte voldoening uit kunnen halen?
Je bent moe!
Snoepen bij vermoeidheid is voor heel veel vrouwen herkenbaar en ook echt heel erg begrijpelijk. Snoepen levert energie op en als je moe bent is dat precies waar je lijf om vraagt. Dat die energie ook uit iets anders zou kunnen komen, vergeten we voor het gemak vaak even. Juist ‘s avonds. Want dan wint onze drang naar gemak en genot een stuk makkelijker, juist omdat we dan al moe zijn van de dag die voor ons lag. En dat je ‘s avonds vermoeider bent dan midden op de dag is niet gek, maar als je er vanaf het begin van de avond al “af ligt”, dan zegt dat misschien wel iets over je algehele energiepeil, je energieverdeling over de dag heen of je kwantiteit en kwaliteit van slaap. Goed om daar eens bij stil te staan, in plaats van jezelf op de been te houden met chips, chocola of koffie…
Geen ruimte voor je emoties.
In de avond snoepen, en dan vooral meer snoepen dan je zou willen, kan ook te maken hebben met je emoties. Wanneer je overdag weinig ruimte maakt voor je emoties, maar doorgaat, eroverheen stapt of ze negeert, dan kan dat je in de avond opbreken. Eten om onszelf te troosten, te dempen of te verdoven komt veel voor. En vooral in de avond, als je er al een lange dag op hebt zitten, vermoeider bent en dus wellicht al de hele dag geen ruimte hebt gemaakt voor je emoties, lonkt die zak chips, dat pak mergpijpjes of die reep chocola. Geen wonder dat het dan zo moeilijk kan zijn om er vanaf te blijven. En niet omdat je er vanaf zou moeten blijven, maar omdat het zo fijn is als je er echt van kunt genieten.
Je hebt het de hele dag zo “goed” gedaan.
Ook het fenomeen “goed doen” speelt voor veel vrouwen een rol. Of dat nu gaat om je “goed” gedragen; op je tenen lopen, constant je best doen, doen wat hoort of om “goed” eten; niet snoepen, je eigen eetregels opvolgen, zo min mogelijk eten, of een dieet volgen. Des te meer je je probeert te gedragen zoals het volgens jou “hoort” en het allemaal “goed” probeert te doen, des te meer je systeem aan het einde van de dag verlangt naar compensatie, genot, stout en jezelf mogen belonen. Tijd dus om eindelijk eens naar je eigen behoeftes te gaan luisteren en dat hele idee van het “goed doen” los te leren laten.
Gezonde relatie met eten.
En laat dat nu net zijn wat er bij het ontwikkelen van een gezonde relatie met eten en jezelf centraal staat. Het leren luisteren en handelen naar je werkelijke behoeftes, zodat eten geen rol hoeft te vertolken die het niet kan vervullen en waarmaken. In mijn gratis webinar leg ik je meer uit over wat een gezonde relatie met eten en jezelf nu eigenlijk inhoudt, waarom het zo belangrijk is om in te zetten op die relatie i.p.v. op afvallen, minder snoepen of gezonder eten en wat dan wel effectief is als jij de regie op je eetgedrag terug wilt pakken.
Via deze link kun je het webinar aanvragen en na registratie meteen terugkijken.
Deze blog is geschreven door Diana van Dijken – Voedingspsycholoog. Expert in de Psychologie van Eetgedrag en het ontwikkelen van een gezonde relatie met eten en jezelf.
